به گزارش خبرنگار زمان اقتصاد، تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان و به شهادت رساندن فرماندهان نظامی و دانشمندان هسته ای در روز جمعه، ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، در حالی اتفاق افتاد که مذاکرات هسته ای میان ایران و آمریکا در جریان بود. این حمله که گویا از چند ماه پیش برنامه ریزی شده بود با تهاجمی سنگین و چند لایه در ۱۲ استان رخ داد.
این تهاجم که بیانگر آغاز یک جنگ همه جانبه بین ایران و اسرائیل است علاوه بر ایجاد تنش های منطقه ای در سطح سیاسی و دیپلماتیک؛ اقتصاد بسیاری از کشورها را درآن سوی مرز ها تحت تاثیر قرار داد. از افزایش قیمت نفت تا ریزش سهام شرکت های آمریکایی و اسرائیلی نشانگر بزرگی از جنگ پیش رو و نتایج پیچیده آن است.
نفت یعنی اقتصاد جهانی
واکنش بازار نفت به جنگ میان ایران و رژیم صهیونیستی حتی مهم تر از جنگ اوکراین و روسیه بود. نفت در یک جهش یک روزه به قیمت ۷۲ دلار به ازای هر بشکه رسید.
امروزه اقتصاد جهانی به مانند یک زنجیره متصل در هم آمیخته شده است. مهم ترین بخش و حلقه اصلی این اقتصاد نفت و انرژی است. جنگ میان اسرائیل و ایران جنگی است که می تواند اقتصاد جهانی را تهدید کند و حتی تا رکود تورمی پیش ببرد. این موضوع بیشتر از اینکه از میزان نیاز بازارهای جهانی به نفت ایران باشد از موقعیت جغرافیایی ایران تاثیر می پذیرد.
تنگه هرمز یکی از مناطق مهم درحرکت جریان انرژی در جهان است. این موضوع بیشتر از اینکه شعاری و ابزار جناح های سیاسی باشد در واقعیت ژئوپلتیکی جهانی ریشه دارد. آمار های جهانی نشان می دهند که ۲۰ ٪ از مصرف جهانی نفت و حدود ۳۰٪ از کل تجارت دریایی نفت و تقریبا تمام سوخت LNG قطر از این تنگه عبور می کند.
جنگ میان ایران و اسرائیل بزرگترین تهدید برای این نقطه ی استراتژیکی در جهان است. در این راستا تحلیل گران پیش بینی می کنند اگر جنگ و ایران و اسرائیل به جریان نفت در خلیج فارس آسیبی بزند قیمت نفت در بهترین حالت تا ۱۳۰ دلار و در بدترین حالت تا ۱۵۰ دلار به ازای هر بشکه برسد.
اما نکته ی قابل توجه تنها خود تنگه نیست. آرامکو، بزرگترین تاسیسات نفتی جهان که به تنهایی به اندازه ۵ شرکت نفتی بعد از خود سرمایه دارد در تیررس موشک های ایرانی است. شوک حمله به تاسیسات نفتی منطقه خود می تواند در کنار تنگه هرمز چرخ تمام کارخانه های جهان را با مشکل انرژی رو برو کند.
زلزله در آنسوی مرز ها
افت شاخص S&P۵۰۰ آمریکا و در کنار آن بورس اسرائیل اثرگذاری عمیق تهاجم اسرائیل به ایران در سرمایه گذاری های جهانی را آشکار کرد.
برای بسیاری آشکار است که اسرائیل از هیچ تلاشی برای ورود آمریکا به این جنگ دریغ نمی کند. در این میان ورود آمریکا به این جنگ تنها از سمت خلیج فارس امکان پذیراست. همانطورکه جنگ نفت کش ها و جنگ آمریکا و عراق نیز به همین صورت رخ داد. بنابراین تنگه هرمز به یک نقطه کلیدی در این زمان تبدیل می شود.
از سوی دیگر ورود آمریکا به جنگ تمام منافع، پایگاه ها و دارایی های آمریکا در منطقه را برای حمله ایران به هدفی مشروع تبدیل می کند. این موضوع چندان اهمیت دارد که تا به امروز دست آمریکایی هارا در حمله به ایران بسته نگه داشته است. از تاسیسات آرامکو تا پایگاه هوایی در دبی و عراق و... همه در زیر آتش موشک های ایران می توانند منطقه را در یک شوک عظیم فرو ببرند. به همین خاطر برنی سندرز، نماینده مشهور دموکرات آمریکا، حمله نتانیاهو به ایران را یک حماقت توصیف کرد که ممکن است کل منطقه را در آتش جنگ بیاندازد.
فراتر از نفت
علاوه بر نفت و بازار های مالی کسب و کارها و بسیاری از شرکت ها هم که در ارتباط با ایران و اسرائیل هستند در معرض آسیب قرار دارند. در صدر صنعت های متضرر شده صنعت هواپیمایی قرار دارد که به علت لغو و تعلیق بسیاری از پرواز ها سهام خود را از دست داده اند و به صورت غیر مستقیم از جنگ در خاورمیانه دچار زیان شده اند. همچنین صنایع داروسازی و همچنین پالایشگاهی که به ایران و اسرائیل وابسته اند آسیب مالی دیده اند. برای نمونه شرکت‌های دارویی Sun Pharma, Dr. Reddy’s, Lupin که حضور قابل توجه در اسرائیل دارند در ریسک سرمایه ای قرار دارند.
در مجموع، حمله رژیم صهیونیستی به ایران با وجود ابعاد نظامی محدود، تبعات عمیق اقتصادی جهانی داشته است. قیمت نفت افزایش یافته و بازارهای مالی، به‌ویژه بورس‌های بزرگ جهان، با ریسک‌گریزی سرمایه‌گذاران مواجه‌اند. شرکت‌های نفتی و دفاعی از تنش سود برده‌اند، اما صنایع حمل‌ونقل، فناوری، گردشگری و صادراتی تحت فشار قرار گرفته‌اند. تنگه هرمز به‌عنوان گلوگاه حیاتی انرژی جهان، در کانون نگرانی‌هاست و هرگونه اختلال در آن می‌تواند موج جدیدی از تورم و رکود را در سطح جهانی به همراه داشته باشد. در نهایت جهانی که برای انتقال انرژی‌های پاک هم‌قسم شده، هنوز هم با جنگ بر سر طلای سیاه به لرزه درمی‌آید.
نظر شما