به گزارش خبرنگار زمان اقتصاد، بورس کالای ایران در اطلاعیهای که در تاریخ ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۳ منتشر کرد، از تغییراتی در ساعت معاملاتی بازارهای مشتقه و مالی خود خبر داد. طبق این اطلاعیه، از روز دوشنبه ۱۸ فروردین ۱۴۰۴، ساعات معاملات در این بازارها افزایش خواهد یافت و یکی از مهمترین تغییرات، افزایش سه ساعته زمان معاملات صندوقهای طلا است که از این پس از ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۸ خواهد بود. این تغییر در راستای بهبود کارایی بازار و افزایش جذابیت سرمایهگذاری در صندوقهای طلا صورت گرفته است و کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که برای همگام شدن با استانداردهای جهانی و رفع چالشهای تسویه حساب، بورس ایران باید گامهای بزرگتری بردارد. آنها همچنین به ضرورت فراهمسازی زیرساختهای لازم برای معاملات ۲۴ ساعته تأکید دارند تا از نوسانات لحظهای قیمت طلا بهرهبرداری بهتری صورت گیرد.
چالشهای تسویه حساب و افزایش ساعت معاملات طلا
حسن حسیننیا، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با زمان اقتصاد، گفت: یکی از واقعیتهای بورس کشور، تفاوتهای موجود در پارامترها و ریزساختارهایی است که ساختار خاصی را ایجاد کرده است. بورس ایران هنوز به بورسهای جهانی متصل نشده است و شرکتهای خارجی در آن پذیرفته نمیشوند. همچنین، شرکتهای ایرانی نیز در بورسهای خارجی مورد دادوستد قرار نمیگیرند. دامنه نوسان محدود، حجم مبنا و دیگر شاخصههایی که در بورس ایران تعریف شده، شرایطی را ایجاد کرده که برای اتصال به بورسهای جهانی نیاز به اقدامات زیادی است.
وی افزود: بورس هر کشور ساعت کاری مشخصی دارد، اما ابزارها و شرکتهای پذیرفته شده در بورسهای جهانی شرایطی را فراهم کردهاند که کارگزاران بورس با مجوزهای لازم، امکان انجام معاملات ۲۴ ساعته برای سرمایهگذاران فراهم کنند. بنابراین، برای ۲۴ ساعته شدن بورس ایران باید ابتدا شاهد جهانی شدن بورس کشور باشیم.
حسیننیا در ادامه به ساختار تسویه حساب و سپردهگذاری در بورس اشاره کرد و گفت: ساختار بورس ایران به گونهای است که در سالهای اخیر تلاشهایی برای کوتاه کردن پروسه انتقال اوراق بهادار و تسویه حساب انجام شده، ولی همچنان این مسیر پر فراز و نشیبی است.
او همچنین به افزایش ساعت معاملات گواهی سپرده سکه طلا و صندوقهای سرمایهگذاری طلا تا ساعت ۱۸ اشاره کرد و گفت: این تغییر به دلیل رشد تقاضا و قیمت طلا و تلاش بورس برای پاسخگویی به نیاز فعالان بازار بوده است.
حسیننیا به فاکتورهای تاثیرگذار بر نرخ طلا همچون نرخ دلار داخلی و قیمت طلای جهانی اشاره کرد و گفت: قیمت دلار داخلی از ساعت ۱۱ صبح در بازار آزاد مشخص میشود و معاملات آن تا ساعت ۱۹ ادامه دارد. از طرف دیگر، قیمت طلای جهانی به صورت ۲۴ ساعته از دوشنبه تا شنبه در حال تغییر است، بنابراین زمانبندی معاملات در بورس کالا برای طلا مطلوب ارزیابی میشود.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: در حالی که اظهاراتی درباره ۲۴ ساعته شدن معاملات طلا در بورس مطرح است، عملیاتی شدن آن به دلیل ساختار موجود در بورس ایران، دشوار و زمانبر خواهد بود.
حسیننیا در پایان به اپلیکیشنهای آنلاین طلا که اخیراً گسترش یافتهاند اشاره کرد و گفت: این اپلیکیشنها ساختار متفاوتی دارند و از نظر شفافیت نمیتوانند جایگاه مشابه بورس را داشته باشند. این اپلیکیشنها خرید و فروش لحظهای و ۲۴ ساعته را فراهم کردهاند، اما نتواستهاند شفافسازی مناسبی درباره مکانیزم انبار و ذخایر طلای مرتبط با سرمایه ورودی ارائه دهند. بنابراین، این اپلیکیشنها باید مشابه فروشگاههایی در نظر گرفته شوند که نیاز به نظارت بالایی دارند و امکان خطای خردهفروشی در آنها وجود دارد.
ضرورت معاملات ۲۴ ساعته برای صندوقهای طلا
با اعلام رسمی افزایش ساعت معاملات صندوقهای طلا تا ساعت ۱۸، امیدهایی در میان فعالان بازار برای افزایش عمق و کارایی این بازار شکل گرفته است. با این حال، کارشناسان معتقدند این اقدام اگرچه مثبت است، اما هنوز با استانداردهای جهانی فاصله دارد.
آراد پورکار، مدیر تحلیل کارگزاری پیشرو در گفتوگو با زمان اقتصاد، گفت: تمدید ساعت معاملات تا ساعت ۱۸ گام رو به جلوست، اما کافی نیست. پلتفرمهای جهانی طلا بهصورت ۲۴ ساعته فعالیت دارند و برای داراییای مانند طلا، که وابستگی بالایی به انس جهانی و نرخ لحظهای ارز دارد، معاملات ۲۴ ساعته یک ضرورت است.
وی تأکید کرد: انس جهانی طلا بهطور مداوم در حال نوسان است و بازار داخلی نیز تحتتأثیر نرخ لحظهای دلار قرار دارد. بنابراین داشتن فقط چند ساعت محدود برای معاملات، باعث میشود برخی نوسانات مهم ثبت نشوند یا با تأخیر وارد بازار شوند. در چنین حالتی، اطلاعات قیمتی تنها بخشی از واقعیت را پوشش میدهد.
پورکار همچنین به چالش گپهای قیمتی در بازار اشاره کرد و گفت: در نبود معاملات پیوسته، نوساناتی که خارج از تایم بازار رخ میدهند، بهصورت ناگهانی و در قالب گپهای معاملاتی در روز بعد ظاهر میشوند. این مسئله میتواند باعث بروز رفتارهای غیرمنطقی در معاملات شود و مسیر تحلیلپذیری قیمتها را دشوار کند.
او مهمترین مانع برای تحقق معاملات ۲۴ ساعته را در ساختار عملیاتی بازار سرمایه دانست و تصریح کرد: در حال حاضر، شرکت سپردهگذاری مرکزی و برخی نهادهای مرتبط با فرآیند تسویه و زیرساختهای معاملاتی بهصورت ۲۴ ساعته فعالیت ندارند. به همین دلیل، امکان اجرای معاملات شبانهروزی فراهم نشده است.
چالشها و فرصتهای تغییر ساعت صندوقهای طلا
علیرضا نوربخش، معامله گر صندوق طلای تامین سرمایه نوین در گفتوگو با زمان اقتصاد، در مورد مزایا و معایب تغییر ساعت معاملاتی صندوقهای طلا گفت: ابتدا بهتر است به مزایای این تغییر پرداخته شود، چراکه به نظر او مزایای این تغییر بیشتر از معایب آن است. افزایش زمان معاملاتی صندوقهای طلا میتواند جذابیت این بازار را نسبت به بازار فیزیکی بیشتر کند، زیرا سرمایهگذاری در صندوقهای طلا ریسک کمتری نسبت به بازار فیزیکی دارد. در بازار فیزیکی، هزینههایی مانند کارمزد و تفاوت قیمت خرید و فروش وجود دارد، در حالی که در صندوقهای طلا این مشکلات وجود ندارد.
نوربخش افزود: قبلاً زمانی که ساعت معاملات محدود بود، ایرادی که به بازار وارد میشد این بود که زمان معامله کم بود، اما با افزایش زمان تا ساعت ۱۸، این مشکل رفع شده است. این افزایش زمان به سرمایهگذاران این فرصت را میدهد که نسبت به نوسانات قیمت طلا واکنش بیشتری نشان دهند و از این نوسانات در بازار استفاده کنند. این تغییر میتواند باعث شود که بازار به جای آن که صرفاً سرمایهگذاری محور باشد، به سمت یک بازار معاملهگری محور حرکت کند که در آن تریدرها فرصت بیشتری برای استفاده از نوسانات لحظهای داشته باشند.
وی همچنین اشاره کرد که در بازار فیزیکی، تا ساعت ۱۲ ظهر هیچ معاملهای انجام نمیشود و بعد از ساعت ۶ یا ۷ عصر نیز معاملات متوقف میشود، اما با افزایش زمان معاملاتی در صندوقهای طلا، سرمایهگذاران میتوانند در همان روز به معاملات خود ادامه دهند و از نوسانات آن روز بهره ببرند. این تغییر زمان به تصمیمگیری بهتر و سریعتر سرمایهگذاران کمک میکند.
نوربخش تأکید کرد: افزایش زمان معاملات صندوقهای طلا برخی معایب نیز دارد. به گفته او، سرمایهگذاری در صندوقهای طلا پیچیدهتر از بازار فیزیکی است و نیاز به حضور فعال بازارگردانها برای تأمین نقدشوندگی و روان بودن معاملات دارد. همچنین برای انجام صدور و ابطال صندوقها در این ساعات جدید، زیرساختهای بانکی و سیستمهای لازم باید به طور مؤثر عمل کنند. در نتیجه، اگر این تغییرات با بهبود زیرساختها همراه باشد، میتواند به بهبود عملکرد صندوقهای طلا و افزایش جذابیت این بازار کمک کند.
انتهای پیام/
نظر شما