به گزارش زمان اقتصاد؛ رشد نرخ ارز در داخل کشور منجر به افزایش تورم، به ویژه در بخش مشتقات این بازار شده است. در این میان، طلا و اخیراً نقره از محبوبترین داراییهای شناختهشدهای بهحساب میآیند که ایرانیان طی ماههای اخیر سرمایهگذاری کلانی روی آنها انجام دادهاند.
با این حال، افزایش بیرویه نرخ ارز و ورود تتر به کانال ۱۲۷ هزار تومانی در روز سهشنبه از یک سو و سکون نسبی بازار طلای جهانی از سوی دیگر، منجر به ایجاد ترس در میان سرمایهگذاران فلز زرد شده است. اکنون این سوال مطرح است که آیا با توجه به ادامه رکوردشکنیهای پیاپی نرخ طلا و ارز در بازار داخلی کشور، این فلز گرانبها همچنان گزینهای جذاب برای سرمایهگذاری محسوب میشود؟
بررسی شرایط فاندامنتال حاکم بر بازار طلای ایران
بازار طلا درست مانند هر بازار دیگری، تحت تأثیر شرایط فاندامنتال حاکم بر اقتصاد و انتظارات سرمایهگذاران قرار دارد. نخستین فاکتور تأثیرگذار بر این بازار، نرخ ارز است که بهطور مستقیم روی قیمت طلا تأثیر میگذارد. به همین دلیل، نوسان قیمت طلا و سکه همواره پس از کشف نرخ روز دلار آمریکا رخ میدهد. از این منظر، با توجه به افزایش روزانه قیمت دلار و نبود برنامهای مشخص برای کنترل این رشد بیرویه، میتوان گفت که احتمال بازگشت طلا به سطوح قیمتی پایینتر، دستکم تا زمان کنترل نرخ ارز، غیرممکن به نظر میرسد.
همین موضوع، بستر بررسی فاکتور دوم تأثیرگذار بر روند بازار طلا، یعنی شاخص انتظارات تورمی را تشکیل میدهد. اگرچه دقیقاً شاخص مشخصی با این عنوان در اقتصاد ایران وجود ندارد یا حداقل نمیتوان انتظار انتشار ارقامی دقیق در این خصوص را داشت، اما نگاهی به سطح جامعه بهخوبی نشاندهنده سطح توقعات عمومی از روند تورم است.
از آنجایی که دولت و بانک مرکزی همچنان واکنشی نسبت به افزایش نرخ ارز از خود نشان ندادهاند، میزان انتظارات عمومی از افزایش نرخ تورم طی ماههای آتی نیز احتمالاً روندی افزایشی به خود خواهد گرفت. سخنان سیدعلی مدنیزاده، وزیر اقتصاد کشور، در خصوص وضعیت نامطلوب درآمدهای عمومی دولت، بهویژه وصول کمتر از ۵۰ درصد منابع مالیاتی نیز این چشمانداز را تقویت میکند.
هرچه انتظارات عمومی از تورم روندی افزایشی به خود بگیرد، به همان نسبت میزان تقاضا برای طلا به عنوان پشتوانه و سپر تورمی امن نیز افزایش خواهد یافت. نکته مهم اینکه میزان افزایش تقاضا به عنوان سدی محکم در برابر اصلاح احتمالی قیمت عمل میکند.
انس جهانی طلا به کدام سمت خواهد رفت؟
همانطور که گفته شد، قیمتگذاری طلا بر اساس دو فاکتور اصلی، یعنی نرخ انس جهانی و نرخ دلار داخلی انجام میشود. در خصوص بازار جهانی طلا باید گفت که افزایش فشار دولت آمریکا بر فدرال رزرو برای کاهش نرخ بهره بانکی به منظور ایجاد رونق اقتصادی، مهمترین فاکتور تأثیرگذار بر بازار است.
همانطور که میدانیم، در صورت کاهش نرخ بهره بانکی، دارایی سپردهگذاری شده در بانکهای آمریکا به سمت بازارهای دیگر از جمله طلا حرکت خواهد کرد. همین امر میتواند محرکی بزرگ برای طلا محسوب شود.
عامل دیگر تأثیرگذار بر بازار جهانی طلا، ثبات اقتصادی و رونق بورسهای بزرگ جهان است. با این حساب، در شرایط رکود گسترده فعلی و افزایش بیثباتی در بازارهای بورس، سرمایهگذاران معمولاً سعی میکنند میزان ریسک سرمایهگذاری خود را کاهش دهند که با این حساب، باز هم شاهد ورود بیشتر نقدینگی به سمت بازار طلا و نقره خواهیم بود. مشخصاً تا زمانی که وضعیت اقتصادی دو کشور آمریکا و چین بهبود نیابد، نمیتوان شاهد افزایش ثبات و رشد اقتصادی در جهان بود.
اما جنگ و تنشهای ژئوپولیتیک نیز از دیگر موارد تأثیرگذار بر قیمت طلا هستند که بروز آنها منجر به افزایش بیثباتی اقتصادی خواهد شد. در حال حاضر، میزان خوشبینیها نسبت به پایان جنگ اوکراین در پی مخالفت ولادیمیر زلنسکی رئیسجمهوری این کشور با الحاق بخشهایی از خاک اوکراین به روسیه، به کمترین میزان خود رسیده است.
در خصوص جنگ تجاری آمریکا و چین نیز، همچنان شاهد گشایشی جدی در روابط تجاری دو کشور نیستیم. اگرچه دونالد ترامپ روز سهشنبه از برداشته شدن ممنوعیت صادرات برخی از تراشههای شرکت انویدیا به چین موافقت کرده، اما میزان تنش در روابط تجاری میان دو کشور، بهویژه بر سر مسائلی همچون خرید نفت از روسیه و ایران، به اندازهای است که با مواردی جزئی مانند موافقت با صادرات تراشهها فروکش نکند.
عامل مهم تأثیرگذار دیگر بر قیمت طلا، میزان خرید بانکهای مرکزی بزرگ جهان است که با توجه به حجم خرید یا فروش آنها، روند بازار به سادگی تحت تأثیر قرار میگیرد. بر اساس آخرین دادههای موجود، بانک مرکزی چین به منظور تقویت یوآن، همچنان در حال ادامه خرید عمده طلا است که همین امر، تقاضایی گسترده برای این فلز گرانبها رقم زده است.
آیا خرید طلا همچنان امن است؟
اکنون با توجه به توضیحات مطرحشده در بالا، این سوال مطرح میشود که آیا با توجه به ادامه افزایش لجامگسیخته قیمت طلا در بازارهای جهانی، هنوز میتوان برای خرید و سرمایهگذاری، روی بازار طلا حساب کرد؟
به نظر میرسد همچنان هیچ فاکتور فاندامنتال قابل توجهی که نویدبخش کاهش قیمت طلا در کوتاهمدت باشد، به چشم نمیخورد. عدم کنترل کافی دولت بر بازار ارز و ناتوانی در جلوگیری از روند صعودی تورم، همچنان موقعیت طلا را به عنوان گزینه نخست سرمایهگذاری و سپر محکم تورم حفظ کرده است.
دستکم تا زمان عدم انتشار خبرهایی موثق از شکلگیری مذاکرات مستقیم تهران و واشنگتن از یک سو و ادامه کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ بر ایران، بعید به نظر میرسد به جایگاه امن طلا لطمه چندانی وارد شود.
